SŁOWA KLUCZOWE: Wspomnienie pośmiertne KEY WORDS: Memorial

SŁOWA KLUCZOWE: Wspomnienie pośmiertne KEY WORDS: Memorial

STRESZCZENIE: Morfologia ludzkiej twarzy jest połączeniem wielu złożonych cech i determinowana jest przez dużą liczbę genów i wzmacniaczy. W niniejszym badaniu analizowano zmienność liczby kopii (CNV) wzmacniacza hs1431 w populacjach pochodzenia środkowoeuropejskiego i południowo-syberyjskiego. Próbki z Europy Środkowej pochodziły od 97 Polaków, natomiast próbki z południowej Syberii pochodziły od 78 Buriatów i 27 Tuwańczyków. CNV analizowano metodą real-time PCR z wykorzystaniem aparatu ViiA™ 7 (Applied Biosystems). Statystycznie istotne różnice w liczbie kopii wzmacniacza hs1431 występowały między populacjami polską a buriacką (p=0,0378), ale nie między populacjami Europy Środkowej i południowej Syberii (p=0,1225). Uzyskane wyniki sugerują, że wzrost liczby kopii wzmacniacza hs1431 jest związany z pochodzeniem biogeograficznym. Jednak wynik ten wymaga rozszerzenia i powtórzenia na większych kohortach. Jest to pierwsze badanie, w którym wykazano zmienności liczby kopii wzmacniacza hs1431 u ludzi. ABSTRACT: Human facial morphology is a combination of many complex traits and is determined by a large number of genes and enhancers. Here, we report a Copy Number Variation (CNV) study of enhancer hs1431 in populations of Central European and South Siberian ancestry. Central European samples included 97 Poles, while South Siberian samples included 78 Buryats and 27 Tuvinians. CNVs were detected by real-time PCR, using ViiA™ 7 Real-Time PCR System (Applied Biosystems). We revealed significant differences in CNV of hs1431 enhancer between Polish and Buryat population (p=0.0378), but not between Central European and South Siberian population (p=0.1225). Our results suggest that an increase in copy number variation of hs1431 enhancer is associated with biogeographic ancestry. However, this result needs extending and replicating in larger cohorts. This is the first study revealing the presence of copy number variation of enhancer hs1431 in humans. SŁOWA KLUCZOWE: CNV; wzmacniacz; kształt twarzy; pochodzenie biogeograficzne; rozwój twarzoczaszki KEY WORDS: CNV; enhancer; facial shape; biogeographic ancestry; craniofacial development

STRESZCZENIE: z użytku. Stanowi on duże zagrożenie dla ptaków jako że najczęściej ulegają one zatruciu na skutek zjedzenia padliny lub przynęty zawierającej bendiokarb. W pracy przedstawiono wyniki badań toksykologicznych i histopatologicznych obejmujące 48 przypadków celowego zatrucia ptaków drapieżnych bendiokarbem w Europie Wschodniej, a konkretnie w Polsce. Materiały i metody: Nowa metoda do oznaczania bendiokarbu w próbkach wątrób ptaków została opracowana i zwalidowana z wykorzystaniem ultra-wysokosprawnej chromatografii cieczowej sprzężonej ze spektrometrią mas typu potrójny kwadrupol (UHPLC-ESI-MS/MS). Próbki zostały poddane jednoetapowej precypitacji białek zmrożonym acetonitrylem. Karbaryl-d7 został użyty jako wzorzec wewnętrzny. Zastosowanie metody UHPLC-QqQ-MS/MS umożliwiło uzyskanie najniższego jak dotąd parametru LOQ – na poziomie 1 ng/g bendiokarbu w próbkach biologicznych. Wyniki: Sekcja zwłok oraz badania histopatologiczne kruków pospolitych (Corvus corax), błotniaków stawowych (Circus aeruginosus), kani rudej (Milvus milvus) oraz orła bielika (Haliaeetus albicilla) ujawniły toksyczność wielonarządową charakteryzującą się przekrwieniami, obrzękami lub zastojem krwi. Badania analityczne potwierdziły obecność bendiokarbu w wątrobie w zakresie stężeń 1808–7721 ng/g. Ponadto obecność tego związku potwierdzono jakościowo w treści żołądka i dziobie, a także w przynęcie znajdującej się w pobliżu padłych zwierząt. Wnioski: Kompleksowe badania kryminalistyczne mają kluczowe znaczenie w monitorowaniu przypadków śmiertelnych zatruć wśród dzikich zwierząt. Zastosowanie połączonego podejścia analitycznego i histopatologicznego może pomóc w identyfikacji i eliminacji wysoce toksycznych substancji mogących stanowić zagrożenie dla ekosystemu. ABSTRACT: Aim: Bendiocarb is used against a wide range of insects but has already been withdrawn from the market in some countries. It poses a high risk to birds as they can accidentally ingest it while searching for food, followed by toxic effects. This paper presents the results of toxicological and histopathological studies of 48 cases of intentional birds of prey poisoning with bendiocarb in Eastern Europe, specifically Poland. Materials and methods: A novel ultra-high-performance liquid chromatography-triple quadrupole-tandem mass spectrometry (UHPLC-ESI-MS/MS) method for bendiocarb determination in animal liver samples was developed and fully validated. The sample preparation technique was based on one-step precipitation of proteins with cold acetonitrile. The internal standard used was carbaryl-d7. Full time of analysis was less than 10 minutes. The application of the UHPLC-ESI-MS/MS method allowed us to achieve the lowest LOQ (1 ng/g) of bendiocarb in biological samples to date. Results: Necropsies and histopathological examinations of common ravens (Corvus corax), western marsh harriers (Circus aeruginosus), red kites (Milvus milvus), and a white-tailed eagle (Haliaeetus albicilla) revealed multi-organ toxicity manifested as congestion, oedema, or stagnation of blood. An analytical investigation confirmed the presence of bendiocarb in liver in the 1808–7721 ng/g range. Furthermore, the presence of this compound was qualitatively confirmed in the stomach and beak contents and also in the bait located near the deceased animals. Conclusions: A comprehensive forensic examination is crucial to monitor wildlife fatalities, especially applying a combined analytical and histopathological approach to identify and eliminate highly toxic substances which pose a threat to the ecosystem. SŁOWA KLUCZOWE: pestycydy karbaminianowe, bendiokarb, zatrucie ptaków, przestępczość wobec dzikich zwierząt KEY WORDS: carbamate pesticides, bendiocarb, raptor poisoning, wildlife crime

STRESZCZENIE: Cel pracy: Analiza samobójstw na podstawie sądowo-lekarskich sekcji zwłok przeprowadzonych w Katedrze Medycyny Sądowej w Bydgoszczy w porównaniu z danymi z lat wcześniejszych i innych ośrodków. Materiał i metody: Ocenie poddano 6564 opinii sądowo-lekarskich z przeprowadzonych badań pośmiertnych z lat 2011-2020, wśród których wyodrębniono 1073 przypadki samobójstw, uwzględniając płeć i wiek pokrzywdzonych, miejsce w którym dokonano czynu samobójczego, wpływ alkoholu lub innych środków odurzających, sposoby popełniania samobójstw oraz data (miesiąc i rok). Wyniki: Samobójstwa stanowiły 16,34% wszystkich badań pośmiertnych. Najczęstszą metodą samobójstwa było powieszenie – 73%. Drugim co do częstości sposobem odebrania sobie życia był upadek z wysokości –8%. Najliczniejszą grupą wiekową wśród popełniających samobójstwo stanowią osoby pomiędzy 51, a 60 rokiem życia. W większości przypadków samobójcy byli trzeźwi. Widoczna jest istotna różnica pomiędzy stanem trzeźwości, a płcią ofiary. Zdecydowanie częściej pod wpływem alkoholu w trakcie dokonania samobójstwa były ofiary płci męskiej. 14% ogółu samobójstw popełniły kobiety, zaś 86% mężczyźni. Nieco częściej zgon w wyniku samobójstwa miał miejsce w granicach dużych aglomeracji miejskich, niż na terenie miasteczek i wsi. Wnioski: Badania wykazały wzrost odsetka samobójstw w stosunku do lat poprzednich. Powieszenie nadal jest najczęstszym sposobem samobójstwa. Odnotowano wzrost liczby samobójstw osób w wieku podeszłym oraz zwiększenie liczby tzw. samobójstw kombinowanych. ABSTRACT: Aim of the study: Analysis of suicides on the basis of forensic post mortem examinations conducted at the Department of Forensic Medicine in Bydgoszcz in comparison with data from previous years and other centers. Material and methods: The assessment included 6,564 forensic medical opinions from the post mortem examinations carried out in 2011–2020, including 1,073 cases of suicide, taking into account the sex and age of the victims, the place where the suicide was committed, the influence of alcohol or other intoxicants, methods of committing suicides and date (month and year). Results: Suicides accounted for 16.34% of all post mortem examinations. The most common method of suicide was hanging – 73%. The second most common way to take your own life was fall from height – 8%. The most numerous age group among those committing suicide are people between 51 and 60 years of age. In most cases, the suicide victims were sober. There is a significant difference between the state of sobriety and the gender of the victim. Male victims were much more often under the influence of alcohol during the suicide. 14% of all suicides were committed by women, and 86% by men. Death as a result of suicide took place somewhat more often within the boundaries of large urban agglomerations than in towns and villages. Conclusions: The research showed an increase in the suicide rate compared to the previous years. Hanging is still the most common form of suicide. There has been an increase in the number of suicides in the elderly and an increase in the number of so-called combined suicides. SŁOWA KLUCZOWE: samobójstwa, sekcja zwłok KEY WORDS: suicide, autopsy

STRESZCZENIE: Metadon to pochodna difenylopropylaminy, wiążąca się z receptorami opioidowymi, która znalazła zastosowanie w programach leczenia zespołu abstynencji u osób uzależnionych od opioidów oraz w programach substytucyjnych. Celem pracy jest opis przypadku nagłego zgonu osadzonego w trakcie terapii substytucyjnej metadonem z praktyki opiniodawczej autorów oraz przegląd literatury. 41-letni mężczyzna obciążony wieloletnim wywiadem nadużywania substancji psychoaktywnych, zwłaszcza heroiny, odbywający karę pozbawienia wolności, po konsultacji w poradni leczenia uzależnień rozpoczął terapię zastępczą metadonem. W kolejnych dniach przyjął dwie dawki leku (po 50 mg). W nocy podczas obchodu stwierdzono zgon osadzonego. Badania toksykologiczne krwi wykazały obecność metadonu w stężeniu terapeutycznym 816 ng/ml. Obecnie uważa się, że nawet terapeutyczne stężenie metadonu zwiększa ryzyko nagłej śmierci sercowej, zwłaszcza u osób predysponowanych (np. obciążonych patologią strukturalną mięśnia sercowego, zaburzeniami rytmu pracy serca, z hipokaliemią, niewydolnością wątroby). ABSTRACT: Methadone is a diphenylpropylamine derivative that binds to opioid receptors and has been used in drug abstinence and substitution treatment programs. The aim of the study is to describe a case of sudden death of a prisoner during methadone substitution therapy from the authors’ medico-legal consulting practice and to review the literature. A 41-year-old male with a long history of abuse of psychoactive substances, especially heroin, serving a prison sentence, after consultation in the addiction treatment clinic, started methadone substitution therapy. In the following days he took two doses of the drug (50 mg each). The prisoner was pronounced dead during the night. Blood toxicology tests showed the presence of methadone at the therapeutic concentration of 816 ng/ml. Currently, it is believed that even the therapeutic concentration of methadone increases the risk of sudden cardiac death, especially in predisposed patients (e.g. with structural pathologies of the myocardium, cardiac arrhythmias, hypokalemia, and liver failure. SŁOWA KLUCZOWE: uzależnienie od opiatów, terapia substytucyjna, interakcje lekowe KEY WORDS: opiate addiction, substitution therapy, drug interactions