Grzegorz Teresiński
Poszukiwanie kryteriów selektywnej weryfikacji
następstw dystorsji kręgosłupa szyjnego
Development of selective criteria for the verification
of whiplash-associated disorders
Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Polska
Chair and Department of Forensic Medicine, Medical University of Lublin, Poland
Streszczenie
Dystorsja kręgosłupa szyjnego jest najczęściej rozpoznawanym obrażeniem w wypadkach samochodowych i stanowi
główną pozycję w strukturze osobowych odszkodowań komunikacyjnych. Weryfikacja następstw skręcenia szyjnego
odcinka kręgosłupa (whiplash associated disorders – WAD) to wciąż duży problem opiniodawczy, gdyż obrażenia te są
z definicji nieuchwytne przy użyciu dostępnych metod obrazowania („ujemne radiologicznie następstwa urazu akceleracyjno-
deceleracyjnego o różnej symptomatologii”).
Celem pracy była próba zdefiniowania kryteriów, które mogłyby stanowić warunki brzegowe weryfikacji WAD, umożliwiając
wstępne kohortowanie (preselekcję) opiniowanych przypadków i podjęcie rozstrzygnięć procesowych. W poszukiwaniu
przesłanek różnicujących bardzo szeroki zakres i stopień nasilenia objawów w zależności od okoliczności
zdarzenia, wyników badań przedmiotowych pacjentów, dodatkowych badań instrumentalnych, a także wskaźników
o charakterze technicznym przeanalizowano dostępne piśmiennictwo naukowe obejmujące problematykę weryfikacji
WAD. Na podstawie przeprowadzonej kwerendy wytypowano kryteria o potencjalnie największym znaczeniu pod
względem możliwości ich zastosowania w rutynowej działalności eksperckiej (w aspekcie weryfikacyjnym, kwantyfikacyjnym
oraz rokowniczym).
Podstawowym warunkiem przyjęcia średniego uszczerbku na zdrowiu w następstwie dystorsji szyjnego odcinka
kręgosłupa powinno być potwierdzenie trzeciego stopnia WAD według klasyfikacji Quebec Task Force (QTF) oraz
przekroczenie progowych wartości Δv (> 15 km/h), przyspieszenia środka ciężkości pojazdu ofiary (> 4 g) i współczynnika
NIC (> 15 m2/s2). Uzupełniające kryteria wnioskowania powinny obejmować weryfikację prawidłowości
ustawienia zagłówka, a także wyniki badań biomechanicznych dotyczących poziomu bezpieczeństwa konkretnego
pojazdu oraz dane epidemiologiczne z baz danych obejmujących statystyki roszczeń zgłaszanych przez ofiary rzeczywistych
wypadków.
Słowa kluczowe: wypadki drogowe, uraz typu whiplash, dystorsja kręgosłupa szyjnego, uraz akceleracyjny,
opiniowanie sądowo-lekarskie.
Abstract
Whiplash injury (distortion of the cervical spine) is the most commonly diagnosed type of injury sustained in car accidents,
and it ranks first in the structure of compensation claims for personal injury resulting from traffic incidents. The
verification of whiplash-associated disorders (WADs) continues to be a great problem in the formulation of medico-distorlegal
expert opinions, as injuries of this type, cannot, by definition, be captured using available imaging methods (“radiologically
negative effects of acceleration/deceleration mechanism with a wide variety of clinical manifestations”).
The present study aims to define a set of criteria that might represent threshold conditions for WAD verification,
enabling preliminary cohorting (preselection) of evaluated cases and facilitating the adoption of legal decisions. The
available scientific literature addressing problems relating to WAD verification was reviewed to identify factors that
differentiate an extremely broad spectrum and varying severity of symptoms depending on the circumstances of incidents,
the results of physical evaluation of patients and additional instrumental examinations, as well as technical
indicators. Based on the literature search, a range of criteria with the highest potential significance for application in
routine medical and forensic expert practice were selected (with a focus on aspects related to verification, quantification
and outcomes).
The primary prerequisite for recognising the presence of moderate impairment to health (according to the Polish penal
code) due to distortion of the cervical spine should involve confirmation of grade 3 WAD according to the Quebec
Task Force (QTF) classification, and exceeding the threshold values of Δv (> 15 km/h), acceleration of the victim’s
vehicle centre of gravity (> 4 g), and NIC criterion (> 15 m2/s2). Additional criteria used by experts should include the
verification of the correct head restraint position as well as results of biomechanical examinations evaluating the level
of safety of a given vehicle, and epidemiological data retrieved from databases including the statistics for claims filed
by victims of real-life accidents.
Key words: traffic accidents, whiplash injury, distortion of the cervical spine, acceleration injury, medico-legal expert
opinions.
Pełna wersja w .pdf
Print
