Arch Med Sadowej Kryminol. 2003;LIII(1): 1-92

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono możliwość wykorzystania oznaczania kwasu mrówkowego w materiale biologicznym w diagnostyce zatrutych alkoholem metylowym. Kwas mrówkowy oznaczono w postaci lotnego estru: mrówczanu metylu, metodą chromatografii gazowej techniką „heade-space". W oparciu o opiniowane w Katedrze przypadki wykazano przydatność tej analizy w toksykologii sądowej zwłaszcza w przypadkach późnych zgonów po spożyciu metanolu a także możliwość jej wykorzystania dla celów klinicznych do oceny fazy zatrucia jak również monitorowania przebiegu leczenia. ABSTRACT: In the paper the authors have presented a possible use of formie acid detection in biological specimens in the diagnosis of methanol poisonings. Formie acid was determined as a volatile methyl formate ester by the gas chromatographic head-space method. Based on opinions relating to methanol poisonings, formulated in the Forensic Medicine Department, Silesian School of Medicine, Katowice a potential application of the method mentioned above to forensic medicine was shown, especially in cases of late deaths after methanol intoxication and also a possibility of its use in clinical evaluation of the poisoning phase as well as monitoring the course of treatment. SŁOWA KLUCZOWE: metanol, kwas mrówkowy, materiał biologiczny, chromatografia gazowa; KEY WORDS: methanol, formie acid, biological specimens, gas chromatography

STRESZCZENIE:Wykorzystując wyniki pomiarów stężeń cyjanowodoru i hemoglobiny tlenkowęglowej we krwi pobranej ze zwłok 174 osób ujawnionych w różnych płonących pomieszczeniach, oraz 35 osób ewakuowanych z pożaru z objawami zatrucia i hospitalizowanych zbadano za pomocą rachunku statystycznego istnienie związku między stężeniem tych ksenobiotyków we krwi, a ryzykiem zgonu a także szansą przeżycia w miejscu pożaru. W tym celu podjęto próbę ustalenia wartości tzw. „punktów odcięcia" dla stężeń hemoglobiny tlenkowęglowej i cyjanowodoru. W analizie zastosowano estymację punktową i przedziałową (95% przedział ufności Cornfielda) dla „ilorazu szans" (odds ratio - OR). Punkt odcięcia wyznaczono za pomocą testu niezależności % (tabela czteropolowa) uwzględniając obowiązkowo poprawkę Yatesa. Badania wykazały istnienie bardzo silnego statystycznie istotnego związku pomiędzy szansą przeżycia a ryzykiem zgonu, w zależności od kształtowania się stężenia hemoglobiny tlenkowęglowej i cyjanowodoru we krwi w wszystkich grupach badanych. ABSTRACT: Using the results of HCN and HbCO concentrations in the blood of 174 deceased found in different burning spaces and 35 people with symptoms of poisoning evacuated from the scenę of a fire and then admitted to hospital. The correlation between blood concentration of both these xenobiotics and death or chance of survival in a fire was estimated by statistical analysis. An attempt was made to define a value of so-called "cut-off" points for HbCO and HCN by independence test y2 with Yates's correction. Point and interval estimations (95% Cornfield's confidence interval) were used for the odds ratio (OR). The research showed that there was a strict statistical correlation between the chance of survival and death risks dependent on blood concentrations of HCN and HbCO in all the groups examined.SŁOWA KLUCZOWE: cyjanowodór, karboksyhemogiobina, zgon w pożarach. KEY WORDS:hydrogen cyanide, carboxyhemoglobin, death in fire.

STRESZCZENIE:W pracy przedstawiono przypadek samobójczego zatrucia śmiertelnego digoksyną, przyjętą w postaci iniekcji. Sekcję zwłok osoby zatrutej wykonano w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, w czasie której zabezpieczono płyny ustrojowe (krew, mocz, przychłonka ucha wewnętrznego) oraz wycinki narządów miąższowych (nerka, wątroba, mózg) celem wykonania badań toksykologicznych, identyfikacji oraz oznaczenia ilościowego ksenobiotyku w ekstraktach płynów ustrojowych i tkanek dokonano z zastosowaniem techniki wysokosorawnej chromatografii cieczowej sprzężonej ze spektrometrią mas (HPLC/MS), która wykazała obecność digoksyny w badanym materiale, w stężeniach ekstremalnie wysokich. Zastosowana metoda oznaczania pozwoliła na wiarygodną interpretację wyników badań, wskazując na jej wysoką przydatność w oznaczaniu glikozydów nasercowych w zatruciach śmiertelnych do celów orzecznictwa sądowo-lekarskiego. ABSTRACT: This paper presents a case of suicidal poisoning of a woman with digoxin administered by injection. The autopsy of the subject was performed in the Institute of Forensic Medicine CMUJ. Body fluids (blood, urine, perylimph) and tissues (kidney. Iiver, brain) were collected for toxicological investigation. Digoxin determination was carried out by means of high performance liguid chromatography with mass spectrometry (HPLC/MS) which revealed digoxin in extremeiy high concentrations in specimens examined. The method is especially useful for analysis of cardiac glycosides in fatal poisonings for medicolegal purposes.SŁOWA KLUCZOWE:digoksyną, metylodigoksyna, wysokosprawna chromatografia cieczowa sprzężona ze spektrometrią mas KEY WORDS: digoxin, methyldigoxin, high performance liquid chromatography with mass spectrometry

STRESZCZENIE:W pracy przedstawiono 147 przypadków śmiertelnych zatruć osób, zmarłych po przyjęciu środków odurzających zdiagnozowanych w okresie od 1996 do 2002 roku w Katedrze Medycyny Sądowej Śląskiej Akademii Medycznej. Badana grupa obejmowała 126 mężczyzn i 21 kobiet w wieku od 16 do 44 lat. W 139 przypadkach na 147 zbadanych wykazano obecność narkotyków opium. Obecność pochodnych amfetaminy obserwowano w 18 przypadkach. Obecność tylko opiatów stwierdzono u 58 osób a tylko amfetaminę u 8 osób. U 35 zatrutych obok opiatów przyjęte zostały pochodne 1,4-benzodiazepiny, u dalszych 18 - opiaty z pochodnymi kwasu barbiturowego, a w 3 przypadkach zgon nastąpił po przyjęciu opiatów i pochodnych amfetaminy, 1 osoba zmarła na skutek przyjęcia opiatów i substancji z grupy pochodnych fenotiazyny. U 18 osób w płynach ustrojowych wykazano obok opiatów obecność leków z grupy pochodnych 1,4— benzodiazepiny i kwasu barbiturowego, u 6 opiaty, amfetaminy i pochodne 1,4- benzodiazepiny a w 1 przypadku - opiaty, barbiturany, benzodiazepiny i amfetaminy. Stężenia wykrytych substancji zawarte były w szerokim zakresie: opiaty <0,10- 17,40>pg/ml, amfetaminy <0,24-30,00>pg/ml, pochodne 1,4-benzodiazepiny <0,12- 1,90>ug/ml, pochodne kwasu barbiturowego <0,18-15,24>pg/ml. Obecność etanolu stwierdzono u 18 osób a jego stężenie zawarte było w przedziale <0,2-5,5>%o. ABSTRACT: 147 cases of fatal poisonings in people following narcotization examined in the Forensic Medicine Department Silesian School of Medicine, Katowice in the years 1996-2002 have been presented in the paper. In the group examined there were 126 males and 21 females at the age of 16-44. Opium narcotics were found in 139 out of 147 cases and amphetamine derivatives in 18. Opiates were indicated in 58 individuals and amphetamine only in 8. In 35 poisoned people opiates with barbituric acid derivatives were found. In 3 cases death resulted after taking opiates and amphetamine derivatives. 1 individual died after taking opiates and substances of the phenotiazine group. In the organie fluids of 18 people opiates and medicines being derivatives of 1,4-benzodiazepine and barbituric acid were found. Amphetamine and derivatives of 1,4-benzodiazepine were found in 6 indMduals and opiates, barbiturates, benzodiazepines and amphetamine in 1 individual. Concentrations of all the substances indicated ranged widely and were as follows: <0,10-17,40>pg/ml for opiates; <0,24-30,00> pg/ml for amphetamine; <0,12- 1,90> pg/ml for 1,4-benzotiazepine derivatives and <0,18-15,24> pg/ml for barbituric acid derivatives. Ethanol was found in 18 individuals and its concentration was <0,2- 2,5>%o. SŁOWA KLUCZOWE: zatrucia śmiertelne, narkomania, stężenia substancji psychoaktywnych. KEY WORDS: fatal poisonings, narcotic abuse, concentration of psychoactive substrances.

STRESZCZENIE:Praca przedstawia wyniki badań lokus LPL w populacji Górnego Śląska. Badania przeprowadzono w grupie 147 osobników. Obserwowano następujące częstości alleli: LPL*9=0.0578; LPL 10=0.4048; LPL*11=0.2517, LPL*12=0.2449 i LPL13=0.0408. Wartości charakteryzujące polimorfizm układu to: siła dyskryminacji PD = 0.8581, heterozygotyczność obserwowana Ht0bs.= 0.7211, heterozygotyczność oczekiwana HW. = 0.7102, prawdopodobieństwo przypadkowej zgodności profili genetycznych PM = 0.1419, siła wykluczeniowa układu MEC = 0.4580, współczynnik informacji polimorficznej PIC = 0.6569, średnie prawdopodobieństwo wykluczenia MEP = 0.4616. Badana populacja znajduje się w równowadze genetycznej zgodnej z prawem Hardy'ego- Weinberga. Częstości genowe są zbliżone do obserwowanych w dwóch innych populacjach polskich. Populacja polska wykazuje homogenność.ABSTRACT:  This paper shows the results of locus LPL in the population of Upper Silesia. The examinations were performed in a group of 147 unrelated adults. The following gene frequencies were obsen/ed: LPL*9=0.0578; LPL10=0.4048; LPL11=0.2517, LPL12=0.2449 i LPL*13=0.0408. DNA was isolated using Blood DNA Prep Plus of A&A Biotechnology. Amplification was carried out in a Perkin Elmer GeneAmp PCR System 2400 thermal cycler, using the GenePrint STR System LPL (8p22) of Promega Corporation, Madison, Wl, USA. PCR products were electrophoretically separated by high-resolution polyacrylamide gel - GDG of Perkin Elmer. Gels were stained by the silver method. Test %2, exact and Carmody's were used for statistical estimation. The identification values of the system are: PD, Ht, PM, MEC, PIC, MEP. The analysis of studies has shown that the examined population is in the genetic equilibrium conformable to the Hardy-Weinberg's principle. The estimated gene frequencies are similar to those observed in two Polish populations. SŁOWA KLUCZOWE: lokus LPL, populacja Górnego Śląska, genetyka populacyjna, analiza statystyczna. KEY WORDS: STR system LPL, the Upper Silesia population, population genetics, statistical analysis.

STRESZCZENIE:Przeprowadzono badanie populacyjne w obrębie 10 loci STR: D3S1358, VWA, D16S539, D2S1338, D8S1179, D21S11, D18S51, D19S433, TH01 i FGA w grupie 620 niespokrewnionych osób urodzonych w regionie Podlasia. DNA poddano reakcji multipleks PCR stosując zestaw AmpFISTR SGM Plus Kit (Applera). Rozdział produktów znakowanych fluorescencyjnie prowadzono przy użyciu analizatora ABI 310 (Applera). Obliczono częstości alleli poszczególnych układów oraz parametry ich przydatności w badaniach medyczno-sądowych. Rozkłady częstości alleli wszystkich badanych loci były zgodne z regułą Hardy-Weinberga. Nie stwierdzono znaczących statystycznie różnic między badaną populacją a danymi z innych wybranych populacji Polski. Łączna wartość prawdopodobieństwa przypadkowej zgodności wynosi 4,18x10- 1 3, zaś siły wykluczania 0,99997. ABSTRACT: A population study on 10 STR loci: D3S1358, VWA, D16S539, D2S1338, D8S1179, D21S11, D18S51, D19S433, TH01 and FGA was performed on 620 unrelated individuals bom in Podlasie (NE Poland). The DNA was amplified by multiplex PCR using a commercially available multiplex AmpFISTR SGM Plus kit. Capillary electrophoresis with fluorescent detection was carried out using the ABI 310 Genetic Analyzer. The expected performance of the analysed loci for personal identification and paternity testing was estimated. Ali loci met the Hardy-Weinberg assumption. No significant differences between the studied population and other Polish data were found. The combined values of the Matching Probability and of the Power of Exclusion are 4,18x10" 13 and 0.99997, respectively. SŁOWA KLUCZOWE: STR, multiplex PCR, AmpFISTR SGM Plus, genetyka populacyjna, Polska północno-wschodnia. KEY WORDS: STR, multiplex PCR, AmpFISTR SGM Plus, population genetics, Northeastern Poland.

STRESZCZENIE:W 1996 i 1997 roku w Polsce dokonano zmian ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym 1 ubezpieczeniu społecznym oraz wprowadzono znowelizowane zasady orzekania o niezdolności do pracy dla celów rentowych. Dla celów rentowych w miejsce zlikwidowanych grup inwalidzkich wprowadzono orzekanie oparte na stopniu niezdolności do pracy, natomiast orzekające w systemie dwuinstancyjnym komisje lekarskie ds. inwalidztwa i zatrudnienia zastąpiono lekarzami orzecznikami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wraz z wprowadzonymi zmianami obserwujemy zwiększony napływ spraw kierowanych przez Wydziały Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądów Okręgowych do Zakładu Medycyny Sądowej ŚAM, co wymaga szerszej analizy sądowo-lekarskiej. Podjęto próbę analizy przyczyn wzrostu liczby odwołań ubezpieczonych od decyzji ZUS oraz rozbieżności stanowisk w orzekaniu o niezdolności do pracy.ABSTRACT: In years 1996 and 1997 both the Pension Act and the Social Insurance Act were changed in Poland and as a consequence of this, all the regulations relating to decision making about the inability to work. Having suppressed the so-called disability groups, such terms as permanent or temporary inability to work were introduced. Medical boards deciding on disability were replaced by predicative physicians working for the Social Insurance Department. Recently a rise in number of cases relative to the verification of the decisions passed by the SID and sent by either employer or Social Insurance Departments pf district courts to the Department of Forensic Medicine Silesian Academy in Katowice has been observed. The authors have tried to analyse the cause of a rise in the number of appeals to a decision of the SID submitted by the insured. SŁOWA KLUCZOWE: opiniowanie sądowo-lekarskie, niezdolność do pracy. KEY WORDS: medico-legal opinions, inability to work.

STRESZCZENIE:W praktyce opiniodawczej Zakładu Medycyny Sądowej ŚAM w Katowicach coraz częściej dokonywana jest sądowo-lekarska ocena stanu zdrowia uczestników postępowania karnego oraz zdolności do udziału w czynnościach procesowych, jak również do przebywania w warunkach pozbawienia wolności (areszt, odbywanie kary) Dotyczy to najczęściej osób z kręgu tzw. przestępczości zorganizowanej i gospodarczej. W dostępnym piśmiennictwie brakuje wskazówek określających stan zdrowia, który stanowiłby przeciwwskazanie(czasowe lub trwałe) do udziału w postępowaniu karnym lub do przebywania w warunkach więziennych. W praktyce spotykamy się z pełną dowolnością w wydawaniu zaświadczeń lekarskich oraz opinii lekarzy biegłych sądowych. Analizie poddano wydane przez Katedrę opinie z lat 1997-2002 z uwzględnieniem podziału na płeć, wiek, rodzaj schorzeń somatycznych, a także organ zlecający wydanie opinii. Odwołując się do obowiązujących przepisów prawa autorzy przedstawiają przyjęte w Katedrze Medycyny Sądowej w Katowicach zasady opiniowania w w/w sprawach oraz próbę oceny rozbieżności stanowisk między lekarzami biegłymi sądowymi o specjalnościach klinicznych, a medykami sądowymi. ABSTRACT: The legał and medical opinions referring to conditions of health of the participants of penal procedures: their ability to take part in legał proceedings, their ability to stay in conditions of imprisonment, are more and more common as an advisory practice of the Forensic Medicine Department in Katowice. It concerns the people connected with so called delinquency organized and people involved with economic crime. In the available literaturę there are no instructions relating to the description of the health state, which would be a contraindication (temporary or permanent) for partaking in legał proceedings or staying in conditions of imprisonment. In practice we observe a fuli freedom in dispensing of the medical documents and medico-legal opinions. The assumptions dating from 1997-2002, issued by the Department, were analyzed making allowances for age, sex, the kind of somatic diseases and the commissioning organs. Referring to obligatory regulations of the law, the authors introduce advisory principles accepted by the Forensic Medicine Department in Katowice in the above mentioned cases and attempt to estimate the divergence between judicial medicine experts with clinical specialties and forensic medicine experts.SŁOWA KLUCZOWE: opiniowanie sądowo-lekarskie, ocena stanu zdrowia, czynności procesowe, pozbawienie wolności KEY WORDS: giving medico-legal opinions, estimate of the health state, legał proceedings, imprisonment

Praca jest próbą refleksji autorki nad heteroojcowskim pochodzeniem bliźniąt dwujajowych. In this paper a bibliography on superfecundation and superfetation phenomena and the author's opinion on the subject was presented.SŁOWA KLUCZOWE: superfekundacja, superfetacja, polimorfizm DNA. KEY WORDS: superfecundation, superfetation, DNA polymorphism.

STRESZCZENIE:Celem pracy było przedstawienie trzech kazuistycznych przypadków dotyczących nieprawidłowej kwalifikacji prawno-lekarskiej następstw pourazowych opartej na błędnej ocenie wyników badań obrazowych-radiologicznych. Omówione przypadki potwierdzają, że nadal niezbędna jest weryfikacja rozpoznań i krytyczna sądowo-lekarska analiza materiału dowodowego, w tym zwłaszcza dokumentacji lekarskiej. ABSTRACT: In the paper the authors presented three cases relating to erroneous appraisal of radiograms improperly classifying body injuries. In all these cases medico-legal opinions were given by experts appointed by the court but not at forensic medicine. In one case, the expert regarded only the result of the fibula capitulum fracture radiogram but he disgarded previous and further X-ray films. In another case, cerebral injury and subarachnoid hemorrhage were misrecognized by head computer tomography (HCT) as a result of unsuitable head position. In the last case, on the basis of routine radiograms a fracture of vertebra C2 was firstly misdiagnosed and verified as an anatomical anomaly in the structure of this vertebra. In these three cases conclusive medico-legal opinions changing the legał classification of the injuries experienced were provided by specialist scientific institutions of the Silesian School of Medicine in Katowice. SŁOWA KLUCZOWE: badania radiologiczne, kwalifikacja obrażeń, opiniowanie sądowo-lekarskie. KEY WORDS: X-ray examinations, classification of injuries, medico-legal opinions.

STRESZCZENIE:W pracy przedstawiono wyniki badań sekcyjnych spalonych zwłok NN młodego mężczyzny. Rezultat wykonanej w czasie sekcji zwłok identyfikacji stomatologicznej porównano z kartą leczenia stomatologicznego wytypowanego mężczyzny. W celu identyfikacji osobniczej przeprowadzono badania polimorfizmu DNA we krwi w następujących loci: dziesięciu loci systemu STR CSF1PO, TPOX, TH01, F13A01, VWA, F13B, HPRTB, D16S539, D7S820 i D13S317 lokus D1S80 oraz sześciu loci DOA1, LDLR, GYPA, HBGG, D7S8, GC. Wyniki badań polimorfizmu DNA denata porównano z wynikami uzyskanymi od domniemanych rodziców. Analiza statystyczna otrzymanych rezultatów badań DNA pozwoliła na stwierdzenie, że NN mężczyzna jest synem H.E. i R.E. Całość badania pozwoliła ustalić tożsamość zwłok. ABSTRACT: In the paper the authors present results of the postmortem examination of the burnt body of an unidentified young man NN, who was suspected of being kidnapped, held in custody and finally burnt. During the autopsy dental identification was carried out and its results were compared to the dental card of the chosen man. Toxicological examinations of alcohol, CO, drugs and medicines were negative. Additionally, for individual identification, the analysis of blood DNA polymorphism was carried out in the following loci: CSF1PO, TPOX, TH01, F13A01, VWA, F13B, HPRTB, D16S539, D7S820, D13S317 (STR systems), D1S80 and also DQA1, LDLR, GYPA, HBGG, D7S8, GC. The results of the DNA polymorphism in the deceased were compared to those obtained in putative parents. Statistical analysis of the obtained results of the DNA analysis allowed to find out that the man NN was the son of H.E. and R.E. This comprehenive medicolegal examination allowed for identification of the deceased.SŁOWA KLUCZOWE:spalone zwłoki, identyfikacja stomatologiczna, identyfikacja osobnicza, analiza statystyczna. KEY WORDS: burnt victim, dental identification, individual identification, statistical analysis.

SŁOWA KLUCZOWE: sprawozdanie, spotkanie. KEY WORDS: report, meeting